Psychoterapia humanistyczna, egzystencjalna i psychodynamiczna to te nurty, w których kluczowe znaczenie ma relacja terapeutyczna, czyli między terapeutą, a pacjentem. Z tych nurtów znaczenie relacji włączyła w swoje metody psychoterapia integracyjna.
Relacja to więź, wzajemne relacje oraz procesy intra i interpersonalne, które zachodzą pomiędzy klientem i terapeutą. Elementem tej relacji jest sojusz terapeutyczny, współpraca oparta na zaufaniu.
W latach 50-tych XX wieku Carl Rogers, przedstawiciel nurtu psychoterapii humanistycznej, przedstawił koncepcję charakteryzującą, co jest ważne w relacji terapeutycznej. Przede wszystkim jest to empatyczne rozumienie i komunikowanie. Empatia ma charakter poznawczy, czyli terapeuta potrafi sobie wyobrazić, co dzieje się we wnętrzu klienta i trafnie o tym rozmawiać, ale też emocjonalny, autentycznie się angażuje. Drugim czynnikiem jest właśnie autentyczność terapeuty - jego własna wewnętrzna spójność między tym, co czuje, myśli i jak się zachowuje. Terapeuta nie może kłamać, ani udawać kogoś, kim nie jest. Kolejne ważne cechy relacji to życzliwość, ciepło oraz akceptacja i szacunek dla klienta. Akceptacja nie oznacza chwalenia i wyrażania aprobaty dla wszystkiego, jest tolerancją i uznaniem znaczenia dla tego, co mówi klient.